Quá trình hình thành và phát triển

1. Giai đoạn hình thành (1939 – 1954): Mầm sống đức tin giữa đồn điền cao su

Lịch sử Giáo xứ Xuân Quế bắt đầu từ năm 1939, khi một nhóm giáo dân miền Bắc vào Nam lập nghiệp, làm công nhân tại đồn điền cao su Ông Quế. Giữa vùng đất rừng núi còn hoang sơ, họ mang theo hành trang quý giá nhất: đức tin Công giáo.

Chủ đồn điền – là người ngoại quốc – đã dành sự quan tâm đặc biệt đến đời sống tôn giáo của công nhân. Nhờ đó, các linh mục người Pháp (Cố Tây) đã đến cử hành Thánh lễ và ban các bí tích, khơi lên ngọn lửa thiêng liêng giữa cộng đoàn di dân nhỏ bé này.

Ban đầu, Thánh lễ được cử hành tại một nhà nguyện tạm, nằm trong khuôn viên văn phòng đồn điền. Nhưng với lòng đạo đức sốt sắng và tinh thần hy sinh, chỉ sau một năm, vào năm 1940, cộng đoàn đã chung tay xây dựng ngôi nhà thờ bằng vật liệu kiên cố, đánh dấu bước phát triển đầu tiên của đời sống đức tin nơi đây.

Đặc biệt, tước hiệu đầu tiên của nhà thờ được dâng kính là Đức Maria – Mẹ Thiên Chúa, thể hiện lòng yêu mến và tín thác của cộng đoàn sơ khai đối với Mẹ Maria, như một lời khẩn cầu xin Mẹ chở che cho hành trình đức tin còn non trẻ giữa vùng đất mới.

Đến năm 1942, Cha Phaolô Huỳnh Văn Điểu, chánh xứ Dầu Giây, được giao trách nhiệm mục vụ, đều đặn đến dâng Thánh lễ và chăm sóc đời sống đạo cho cộng đoàn.

2. Giai đoạn củng cố và phát triển (1954 – 1987): Từ thử thách đến hồi sinh

Biến cố lịch sử 1954 đưa một làn sóng di dân Công giáo từ miền Bắc vào miền Nam. Giáo xứ Ông Quế đón nhận thêm một lượng lớn giáo dân, làm cho số tín hữu tăng đáng kể. Nhận thấy nhu cầu mục vụ khẩn thiết, Cha Giacôbê Phạm Ngọc Trúc được cử đến coi sóc cộng đoàn. Ngài đã nới rộng ngôi nhà thờ hai bên hiên để đáp ứng nhu cầu các cử hành phụng vụ đông người.

Sau đó, năm 1957, Cha Gioakim Vũ Kim Đương kế nhiệm, tiếp tục nuôi dưỡng đời sống đức tin trong thời điểm đất nước chuyển mình.

Tuy nhiên, chiến tranh leo thang đã để lại dấu ấn không nhỏ. Năm 1966, Cha Gioakim buộc lòng phải di chuyển cùng phần lớn giáo dân ra vùng Cẩm Tân và thành lập giáo xứ mới tại đó. Từ đây, Giáo xứ Ông Quế lâm vào giai đoạn thiếu vắng chủ chăn, chỉ còn một số giáo dân trung thành ở lại, giữ lửa đức tin trong âm thầm và kiên nhẫn.

3. Giai đoạn đổi mới và thăng tiến (1987 – nay): Hồi sinh và phát triển mạnh mẽ

Một dấu mốc quan trọng diễn ra vào năm 1987, khi Đức Cha Đaminh Nguyễn Văn Lãng, Giám mục Giáo phận Xuân Lộc, chính thức đổi tên Giáo xứ Ông Quế thành Giáo xứ Xuân Quế, đồng thời bổ nhiệm Cha Vincentê Nguyễn Văn Tiếu làm chánh xứ tiên khởi trong giai đoạn mới.

Từ thời điểm này, Giáo xứ Xuân Quế chính thức nhận Thánh Giuse Lao Động làm bổn mạng, nhằm tôn vinh mẫu gương lao động, đức tin và khiêm nhường của Thánh Cả – Đấng gìn giữ Thánh Gia và bảo trợ cho đời sống thiêng liêng lẫn vật chất của mỗi tín hữu.

Dưới sự hướng dẫn của Cha Vincentê, giáo dân bắt đầu chỉnh trang nhà thờ, xây dựng các tổ chức giáo dân và phục hồi sinh hoạt mục vụ.

Đến năm 1992, Cha Phaolô Nguyễn Văn Đông được bổ nhiệm làm Chánh xứ kế nhiệm Cha Vincentê. Trong 6 năm mục vụ tại Xuân Quế, Cha Phaolô đã canh tân đời sống đức tin, tổ chức lại các hội đoàn và tạo nền tảng cho sự phát triển sau này. Năm 1998, ngài được Giáo phận cử đi du học tại Roma, khép lại một chặng đường mục vụ đáng nhớ nơi mảnh đất Xuân Quế.

Từ năm 1998 đến 2018, Cha Tôma Nguyễn Minh được cử về làm chánh xứ. Đây là một giai đoạn đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ về cả cơ sở vật chất lẫn đời sống cộng đoàn:

• Ngài đã kiên trì nỗ lực suốt nhiều năm để xin lại phần đất trường học của giáo xứ, vốn bị nhà nước trưng dụng sau năm 1975. Kết quả tốt đẹp là chính trên phần đất ấy, ngôi thánh đường mới đã được xây dựng và hôm nay 28.5.2025 được khánh thành – như một minh chứng cho lòng kiên trung và tầm nhìn mục vụ của ngài.
• Song song đó, Cha Tôma còn tổ chức phong trào quyên góp xây dựng nhà thờ, mời gọi mỗi gia đình góp 1.000 – 2.000 đồng mỗi ngày. Từ những đóng góp nhỏ bé nhưng đều đặn, toàn giáo xứ đã gây dựng một quỹ chung để chuẩn bị cho công trình lớn lao trong tương lai.
• Dưới sự dẫn dắt của ngài, các hạng mục như nhà xứ, nhà giáo lý, đài Đức Mẹ, và các sinh hoạt mục vụ cũng đi vào nề nếp, ổn định và sâu sắc.

Đến năm 2019, Cha Giuse Vũ Xuân Thực kế nhiệm. Dù thời gian phục vụ không dài, nhưng cha đã tiếp nối hướng đi mục vụ và cùng giáo dân hoàn thiện kế hoạch xây dựng lại ngôi thánh đường.

Năm 2021, giáo xứ vui mừng đón Cha Giuse Nguyễn Thanh Tùng về làm chánh xứ. Cha tiếp tục đẩy mạnh đời sống phụng vụ, đặc biệt tập trung vào các sinh hoạt giới trẻ, thiếu nhi và giáo lý viên.

Bước sang năm 2023, Đức Cha Gioan Đỗ Văn Ngân bổ nhiệm Cha Martino Phạm Hồng Duy Anh làm chánh xứ Xuân Quế. Từ đây, giáo xứ thực sự bước vào một giai đoạn phát triển mới, với công trình xây dựng mới ngôi thánh đường và tổ chức mục vụ được mở rộng mạnh mẽ.

4. Công trình xây dựng – Hoa trái của đức tin và hiệp nhất

Ngôi nhà thờ xây dựng từ năm 1940 đã xuống cấp trầm trọng qua chiến tranh và thời gian. Với tâm huyết của các cha tiền nhiệm, đặc biệt là Cha cố Tôma Nguyễn Minh, và sự đồng lòng của toàn giáo xứ, hôm nay công trình ngôi thánh đường mới, cùng các hạng mục:

• Nhà mục vụ – Nhà giáo lý – Hội trường,
• Đền đài – Tháp chuông – Nhà chờ phục sinh và các công trình cảnh quan phụ trợ đã và đang được thi công, mở ra một tương lai tươi sáng cho đời sống phụng vụ – mục vụ nơi đây.

5. Vai trò trong Giáo phận Xuân Lộc

Ngày nay, Giáo xứ Xuân Quế là một trong những giáo xứ có lịch sử lâu đời và bền vững trong Giáo phận Xuân Lộc – giáo phận đông giáo dân nhất Việt Nam. Giáo xứ không chỉ là điểm quy tụ đời sống phụng vụ, mà còn là trung tâm sinh hoạt đức tin, giáo dục và truyền giáo cho cả khu vực.

Với lòng đạo đức, tinh thần hiệp nhất và truyền thống yêu mến Hội Thánh, Giáo xứ Xuân Quế đang vững bước trên hành trình trở thành một cộng đoàn sống động, thánh thiện và truyền giáo giữa lòng thế giới hôm nay.

“Anh em là cánh đồng của Thiên Chúa, là công trình xây dựng của Thiên Chúa.” (1 Cr 3,9)
“Giáo xứ không phải là một cấu trúc lỗi thời, nhưng là nơi Giáo Hội hiện diện giữa lòng thế giới, là mái nhà cho mọi người đang khát khao Thiên Chúa.” (ĐGH Phanxicô, Evangelii Gaudium, số 28).

Địa dư  Đông giáp xứ Dầu Giây, Tây giáp xứ Bình Sơn, Nam giáp xứ Xuân Quế, Bắc giáp xứ Minh Hòa.

Diện tích  9,5 km2

Ngày chầu lượt  01.05

Dòng tu trong Giáo xứ hiện nay  Mến Thánh Giá Gò Vấp - Tu viện Mến Thánh Giá

Linh mục đương nhiệm  Martinô Phạm Hồng Duy Anh (10/2023 - )

Thống kê